Liczba mnoga w niemieckim

Liczba mnoga w niemieckim – co musisz o niej wiedzieć?

Podczas beztroskich pogawędek z przyjaciółmi, w trakcie rozmów z partnerami biznesowymi czy z ekspedientką w sklepie – opowiadając o przedmiotach i ludziach używasz liczby pojedynczej oraz mnogiej. To tak naturalne, że być może wcześniej nawet się nad tym nie zastanawiałeś. Za chwilę dokładnie wyjaśnimy Ci, jak powstaje liczba mnoga rzeczowników w niemieckim. Zdradzimy Ci też kilka ciekawostek i podzielimy się z Tobą wyjątkowymi słówkami, które mają kilka form liczby mnogiej. 😉 Z nami gramatyka niemiecka nie będzie stanowiła problemu. Nie traćmy czasu i zabierajmy się do pracy!

Co oznacza pojęcie „Numerus”?

Najprościej rzecz ujmując, Numerus wskazuje, czy jakiś przedmiot lub osoba występuje raz czy kilka razy.

Jeśli coś występuje tylko jeden raz, to Numerus określamy jako Singular, a więc rzeczownik jest w liczbie pojedynczej. Jeśli coś występuje kilka razy, to Numerus określamy jako Plural. Wtedy rzeczownik jest w liczbie mnogiej. 

Dobra wiadomość: wszystkie rzeczowniki w liczbie mnogiej mają ten sam rodzajnik „die”.

Jakie końcówki dodajemy do rzeczowników w liczbie mnogiej?

Jeśli tworzymy liczbę mnogą rzeczownika to dodajemy do niej następujące końcówki:

• n/en (ein Auge, viele Augen, ein Polizist, viele Polizisten – jedno oko, wiele oczu, jeden policjant, wielu policjantów)
• e (ein Bein, viele Beine – jedna noga, wiele nóg)
• r/er (ein Haus, viele Häuser – jeden dom, wiele domów)
• s (ein Auto, viele Autos, das Team, die Teams – jeden samochód, wiele samochodów, zespół, zespoły)
• brak końcówki – w liczbie mnogiej zmienia się tylko rodzajnik (ein Körper, viele Körper – jedno ciało, wiele ciał).

Którą formę liczby mnogiej w niemieckim wybrać?

Jak już wiesz, w języku niemieckim istnieje pięć różnych form liczby mnogiej. Nie ma uniwersalnej zasady tworzenia liczby mnogiej. Dlatego jeśli uczysz się nowego słówka, warto od razu sprawdzić jego liczbę mnogą i postarać się jej nauczyć.

Co prawda czasami możesz też wpaść na formę liczby mnogiej po końcówce rzeczownika w liczbie pojedynczej. Jest jednak wiele wyjątków, dlatego nie polecam Ci tego rozwiązania. Ale nie martw się! Pokażę Ci kilka zasad, które pomogą Ci odnaleźć się w świecie niemieckiej liczby mnogiej.

Końcówkę liczby mnogiej „-n/-en” mają:

→ 99% wszystkich rzeczowników zakończonych na „e” w liczbie pojedynczej:

• das Auge – die Augen

oko – oczy

• die Lippe – die Lippen

warga – wargi

→ rzeczowniki męskie zakończone na „ent”, „ant”, „and”, „or”, „ist” w liczbie pojedynczej: 

• der Polizist – die Polizisten

policjant – policjanci

• der Patient – die Patienten

pacjent – pacjenci

→ rzeczowniki żeńskie zakończone w liczbie pojedynczej na „in”, „ion”, „ik”, „ung”, „tät”, „schaft”, „keit”, „heit”:

• die Universität – die Universitäten

uniwersytet – uniwersytety

• die Organisation – die Organisationen

organizacja – organizacje

Końcówkę liczby mnogiej „-e” ma:

→ wiele rzeczowników męskich:

• der Fuß – die Füße

stopa – stopy

• der Arm – die Arme

ręka – ręce

→ wiele rzeczowników jednosylabowych:

• der Hals – die Hälse

szyja – szyje

• die Hand – die Hände

dłoń – dłonie

Wskazówka: Jednosylabowe, żeńskie rzeczowniki z a, o, u ZAWSZE otrzymują umlaut (ä, ö, ü). Rzeczowniki męskie CZĘSTO otrzymują umlaut, ale nie zawsze.

Końcówkę liczby mnogiej „-r/-er” ma:

→ wiele jednosylabowych, nijakich rzeczowników. W tym przypadku rzeczowniki bardzo często otrzymują umlaut:

• das Haus – die Häuser

dom – domy

• das Glas – die Gläser

szklanka – szklanki

Końcówkę liczby mnogiej „s” mają:

→ wszystkie rzeczowniki zakończone na „a”, „i”, „o”, „u” lub „y”:

• das Auto – die Autos

samochód – samochody

• das Sofa – die Sofas

kanapa – kanapy

→ wiele rzeczowników obcego pochodzenia: 

• das Team – die Teams

zespół – zespoły

• der Job – die Jobs

praca – prace

→ nazwiska:

• die Meiers (= Familie Meier)

Meierowie (= rodzina Meierów)

• die Müllers (= Familie Müller)

Müllerowie (= rodzina Müllerów)

Natomiast rzeczowniki obcego pochodzenia, które pochodzą z łaciny czy greki, często mają swoje własne formy specjalne:

• das Museum – die Museen

muzeum – muzea

• das Praktikum – die Praktika

praktyka – praktyki

Czy istnieją rzeczowniki, które nie mają liczby mnogiej?

Niektóre rzeczowniki nie mają liczby mnogiej.

• Sammelwörter: das Obst, das Vieh, das Gepäck, das Geflügel, die Polizei, das Geschirr, das Getreide, die Verwandtschaft.

Określenia zbiorowe: owoce, bydło, bagaż, drób, policja, naczynia, zboże, krewni.

• Stoffbezeichnungen: der Tee, das Fleisch, der Tabak, das Gold, das Leder, der Regen, der Schnee, die Milch, die Butter.

Słowa określające substancje: herbata, mięso, tytoń, złoto, skóra, deszcz, śnieg, mleko, masło. 

• Abstrakte Wörter: der Stolz, die Treue, die Geduld, das Geld, das Alter, die Gesundheit, das Glück, die Liebe, der Fleiß, die Toleranz, der Durst.

Słowa abstrakcyjne: duma, wierność, cierpliwość, pieniądze, wiek, zdrowie, szczęście, miłość, pracowitość, tolerancja, pragnienie.

Czy istnieją rzeczowniki, które nie mają liczby pojedynczej?

Istnieją też rzeczowniki, które nie mają liczby pojedynczej. Tworzenie liczby pojedynczej jest niemożliwe ze względu na ich znaczenie.

• Personengruppen: die Eltern, die Leute.

Grupy osób: rodzice (można ew. powiedzieć der Elternteil), ludzie.

• Sonstiges: die Ferien, die Einkünfte, die Festspiele.

Inne: wakacje (ferie), dochody, festiwal.

Czy istnieją słowa, które mają więcej niż jedną formę liczby mnogiej?

Niektóre słowa mają dwie możliwe formy liczby mnogiej.

• die Pizza – die Pizzen/die Pizzas

pizza – pizze

Obie formy liczby mnogiej są poprawne i mają to samo znaczenie.

Liczba mnoga w niemieckim – podstawowe zasady

Dałeś sobie radę! Znasz już zasady tworzenia liczby mnogiej i wiesz, kiedy do rzeczownika wystarczy dodać końcówkę „–s”, a kiedy „–en”. Szybko się przekonasz, że bardzo ułatwi Ci to życie. Jeśli jeszcze nie czujesz się ekspertem, nic się nie martw. Praktyka czyni mistrza, dlatego zachęcamy Cię do zapisania się na nasz kurs niemieckiego online na poziomie podstawowym. Poświęcimy tam na to zagadnienie jeszcze trochę czasu w trakcie omawiania części ciała.

Mamy dla Ciebie gotowy przepis na skuteczną i szybką naukę. Suchej teorii, niezrozumiałym regułkom i kalkom językowym mówimy stanowcze nie. Korzystamy z autorskich materiałów i poświęcamy kursantowi tyle uwagi, ile potrzebuje. W końcu każdy z nas jest inny, prawda? 🙂 Budujemy partnerskie relacje i pokazujemy niemiecki dla początkujących od tej ciekawej strony. Sam się o tym przekonaj! Los geht’s!