Genitiv – dopełniacz w niemieckim

Genitiv, czyli dopełniacz w języku niemieckim

Zdążyliśmy już przedstawić Ci trzy niemieckie przypadki: Nominativ, Akkusativ i Dativ. Zadbaliśmy o to, żebyś się z nimi polubił, a dziś zapoznamy Cię z kolejnym członkiem tej wesołej gromadki. To Genitiv – niemiecki dopełniacz. Powiemy sobie o tym, kiedy go używać oraz jak odmieniamy w nim rzeczowniki, przymiotniki i rodzajniki. Zdradzimy Ci też właściwe dla niego pytanie kontrolne. Gramatyka niemiecka przestanie być Twoim zmartwieniem i kolejny raz przekonasz się, że jej nauka może przebiegać w miłej atmosferze. Nie ma na co czekać, do dzieła!

Co to jest dopełniacz?

Dopełniacz (Genitiv) jest jednym z czterech przypadków w języku niemieckim. Wskazuje on na przynależność. To znaczy, że coś do kogoś albo czegoś należy.

Das ist die Geschichte der Familie Mayer. – To jest historia rodziny Mayerów.

• die Geschichte der Familie – historia rodziny
• die Geschichte – mianownik (Nominativ)
• der Familie – dopełniacz (Genitiv)

Das ist das Zimmer des Bruders. – To jest pokój brata.

• das Zimmer des Bruders – pokój brata
• das Zimmer – mianownik (Nominativ)
• des Bruders – dopełniacz (Genitiv)

Kiedy używamy dopełniacza w języku niemieckim?

Genitiv „łączy” ze sobą dwa rzeczowniki i wskazuje na ich przynależność do siebie. Rzeczownik oznaczający „właściciela” występuje w Genitivie. Dzisiaj poznamy deklinację rzeczowników w Genitivie wraz z odmianą rodzajnik, które im towarzyszą.

die Stimme der Schauspielerin – głos aktorki

• „die Schauspielerin” – “aktorka” jest właścicielem (głosu)
• z tego powodu “aktorka” jest w Genitivie – „der Schauspielerin“ – „aktorki“

Jakie jest pytanie kontrolne do Genitivu?

Pytanie kontrolne dla Genitivu brzmi: Wessen? / Czyj? 

• Die Geschichte der Familie – Historia rodziny
• Wessen Geschichte? – der Familie – Czyja historia? rodziny

Jakie wrażenie sprawia Genitiv i jak często Niemcy go używają?

Niemiecki Genitiv czasami wydaje się nieco „formalny” i „zawiły” ze względu na końcówkę -s. Ponadto jest on często używany w oficjalnych listach, czyli w formalnym kontekście. Na co dzień używa się go trochę rzadziej niż Nominativ, Akkusativ i Dativ. Mimo tego bardzo ważne jest, żeby się go nauczyć. Jeśli jednak Niemcy mają możliwość, to zamiast używać Genitivu, korzystają z dwóch gramatycznych sposobów, jak go ominąć.

Genitiv vs. wyrazy składające się z kilku słów

W języku polskim bardzo często używamy Genitivu. Natomiast po niemiecku zamiast używać Genitivu, Niemcy często łączą ze sobą rzeczowniki w jedno słowo. Uwaga: Nie zawsze da się zrobić taką zamianę!

anstatt das Zimmer der Kinder 

→ das Kinderzimmer – pokój dzieci

anstatt die Größe der Wohnung 

→ die Wohnungsgröße – wielkość mieszkania

anstatt das Ende des Monats 

→ das Monatsende – koniec miesiąca

Genitiv vs. Dativ

Gdy coś należy do kogoś, zwykle zadajemy pytanie w Genitivie: Wessen ist das? / Czyje to jest? Czasami można wyrazić to samo za pomocą Dativu. Pytanie brzmi więc: „Do kogo to należy?” lub „Czyje to jest?”. Bardzo ważny jest tutaj przyimek „von” należący do Dativu. To właśnie jego i Dativu używamy zamiast Genitivu. Co ciekawe, mimo zmiany przypadku, znaczenie pozostaje takie samo. Uwaga: Nie zawsze da się zrobić taką zamianę!

• das Arbeitszimmer, der Vater – gabinet, ojciec

Genitiv: Das ist das Arbeitszimmer meines Vaters.

Dopełniacz: To jest gabinet mojego ojca.

Dativ: Das ist das Arbeitszimmer von meinem Vater.

Celownik: To jest gabinet mojego ojca.

• viele/die Staffeln, die Serie – sezony, serial

Genitiv: Ich habe viele Staffeln dieser Serie gesehen.

Dopełniacz: Widziałem wiele sezonów tego serialu.

Dativ: Ich habe viele Staffeln von dieser Serie gesehen.

Celownik: Widziałem wiele sezonów tego serialu.

Jak odmieniamy rzeczowniki i rodzajniki?

W tabeli możesz zobaczyć, jak odmieniać rodzajnik określony i nieokreślony oraz rzeczownik w liczbie pojedynczej i mnogiej w trzech rodzajach: męskim, żeńskim i nijakim w Genitivie.

Jak zmienia się rzeczownik w Genitivie?

Jak widzisz, w Genitivie następuje mała zmiana – rzeczowniki męskie i nijakie otrzymują wyjątkowo końcówkę „-s” lub „es”.

das Spiel einer Schauspielerin – gra (pewnej) aktorki

die Schauspielerin → einer Schauspielerin

der Schlussteil eines Films – końcówka (pewnego) filmu

der Film → eines Filmes

das Auto des Chefs – samochód szefa

der Chef → des Chefs

der Rest des Tages – reszta dnia

der Tag → des Tages

Jak tworzymy Genitiv z imionami i nazwiskami?

Przed imionami i nazwiskami nie używamy rodzajników. Jak więc utworzyć Genitiv z imionami? Zerknij:

• Fabians Fernseher. – Telewizor Fabiana

Imię lub nazwisko występuje wtedy przed rzeczą, którą dana osoba posiada, i otrzymuje końcówkę „s”. A jeżeli imię kończy się na „s”, „ß”, „x” lub „z”, to nie otrzymuje dodatkowej końcówki „s”, tylko apostrof:

• Hans’ Rolle. – Rola Hansa.

Jak odmieniamy przymiotniki w Genitivie?

To bardzo proste. W Genitivie wszystkie przymiotniki otrzymują końcówkę -en.

• das Ende der ersten Staffel – koniec pierwszego sezonu
• die Ecke des kleinen Zimmers – róg małego pokoju
• die Stimme des bekannten Schauspielers – głos znanego aktora

Czy Niemcy popełniają błędy w Genitivie?

Tak, oczywiście! Większość Niemców mówi „koniec tego roku” – „Ende diesen Jahres“, ale ponieważ jest to Genitiv, to książkowo powinno mówić się „Ende dieses Jahres“. W efekcie końcowym obie wersje się przyjęły i są poprawne.

Jak opanować Genitiv? Niemiecki dopełniacz bez tajemnic

Jesteśmy pod wrażeniem. Znakomicie sobie poradziłeś! Wiesz już, że dopełniacz w niemieckim łączy dwa rzeczowniki i śmiało zadajesz pytanie „Wessen?”. Nie martw się, jeśli jeszcze zdarzają Ci się błędy. Praktyka czyni mistrza, dlatego zapraszamy na nasz kurs niemieckiego online na poziomie podstawowym. Otrzymasz tam od nas sporo autorskich ćwiczeń. Zostały stworzone tak, by nauka przy ich pomocy była efektywna i przygotowywała Cię do komunikowania się z Niemcami bez bariery językowej. O Genitivie porozmawiamy sobie podczas zajęć poświęconych filmom, więc obiecujemy, że będzie ciekawie. 🙂

Właśnie w taki sposób pokażemy Ci niemiecki – od tej praktycznej, interesującej strony. Bez stresu, skomplikowanych regułek czy uczenia się na pamięć słownika i suchej teorii. Niemiecki dla początkujących zamienimy w dobrą zabawę tak, byś zdobywał wiedzę szybko i w dobrej atmosferze. To jak, widzimy się na kursie? Mamy nadzieję, że tak! Los geht’s!