Wielkanoc w Niemczech – jak świętują ją nasi sąsiedzi?

Wielkanoc w Niemczech, czyli das Ostern

Święto Wielkiej Nocy (das Ostern) wypada między marcem a kwietniem. Ale kiedy dokładnie? W IV wieku Kościół zdecydował, że Wielkanoc będzie przypadać na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni. To oznacza, że świętujemy je najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia.

Wielki tydzień po niemiecku – die Karwoche

Na tydzień przed Wielkanocą wypada niedziela palmowa (der Palmsonntag), która jest początkiem Wielkiego Tygodnia (die Karwoche). Według Nowego Testamentu w ten dzień Jezus wjechał na ośle do Jeruzalem. Mieszkańcy oczekujący mesjasza kładli przed nim gałązki palm i drzew oliwnych.

W Wielki Czwartek (der Gründonnerstag) w Kościele katolickim i protestanckim obchodzi się liturgię Ostatniej Wieczerzy. Jest to również koniec 40-dniowego Wielkiego Postu, który symbolizuje między innymi pobyt Chrystusa na pustyni.

Wielki Piątek i Wielka Sobota (Karfreitag und Karsamstag), jako symbol ukrzyżowania Jezusa i czuwania przy jego grobie, to okres żałoby i smutku. W Wielkanoc Jezus zmartwychwstał.

Wielkanoc w Niemczech – na Wschodzie aż 70% to niewierzący

Na świętowanie Wielkiej Nocy nasz wielkanocny Niemiec zacznie przygotowywać się już w środę popielcową (der Aschermittwoch). Od tego dnia w Kościele katolickim (południe Niemiec) i ewangelickim (północ Niemiec) obowiązuje Wielki Post. I tutaj na dwoje babka wróżyła: nasz wielkanocny Niemiec może być wierzący lub nie. Statystyki mówią, że chrześcijanie stanowią około 50% wszystkich wierzących w Niemczech. Dla ciekawskich podpowiem, że aż ponad 26% deklaruje się jako niewierzących. W jednym z odcinków mówimy o Niemcu zjednoczonym (Wschód i Zachód) i o tym, że Niemiec Niemcowi nierówny. Nawet w kwestii wiary ciągle jeszcze widać różnice. W Niemczech Wschodnich ateiści stanowią prawie 70% społeczeństwa, podczas gdy na zachodzie kraju ok. 75% ludzi deklaruje, że są chrześcijanami (ok. 35% katolików i 30% ewangelików). Te różnice geograficzne wpływają oczywiście na to, jak nasi sąsiedzi obchodzą Wielkanoc w Niemczech.

Zrezygnuj z czegoś! – tradycje wielkanocne w Niemczech

Według nauki kościoła, w trakcie postu w piątki nie powinno się spożywać potraw mięsnych, a tradycyjnie jeść rybę. Wierzący lub nie, nasz wielkanocny Niemiec z chęcią wybierze sobie coś, z czego w trakcie Wielkiego Postu zrezygnuje. Niezależnie więc od wyznania czy jego braku, nasz wielkanocny Niemiec rezygnuje z picia alkoholu, jedzenia słodyczy czy oglądania telewizji/seriali. Coraz popularniejszy staje się również post od mediów społecznościowych (das Digital Detox) czy post klimatyczny, czyli np. zużywanie mniejszej ilości wody. Często nasz wielkanocny Niemiec wiąże post nie tyle z wiarą, co z jego zdrowotnymi właściwościami dla ciała i ducha.

Dlaczego po niemiecku mówi się “Ostern”?

Co ciekawe, samo słowo “Ostern” nie wiąże się bezpośrednio z żadną religią. Istnieje kilka teorii jego pochodzenia, a do najpopularniejszych należą te:

• Ostara była germańską boginią wiosny, płodności i jutrzenki, a na jej cześć w podobnym okresie co Wielkanoc, ludy germańskie urządzali biesiady i obchody.
• Wśród chrześcijan panowało przekonanie, że kobiety czuwające przy grobie Jezusa patrzyły na wschód (der Osten), w kierunku wschodzącego słońca.
• Kościół ewangelicki uważa, że nazwa “Ostern” jest błędem w tłumaczeniu: Po łacinie tydzień wielkanocny nazywał się “habdomada in albis”, czyli “biały tydzień”. Liczba mnoga przymiotnika “alba” (biały) miała zostać przetłumaczona jako “Morgenröte”, czyli jutrzenka, a ta w staroniemieckim to “eostarun”. 
• Prof. Jürgen Udolph uważa jednak, że słowo “Ostern” wywodzi się z północnogermańskiego “ausa” i “austr”, czyli “gießen” i “begießen”. Wyjaśniałoby to również symbol wody i chrztu w wierze chrześcijańskiej. 

Wielkanocny niemiecki zając – Der Osterhase

No właśnie – a jakie symbole królują na Wielkanoc w Niemczech? Za najważniejszy symbol świąt wielkanocnych w Niemczech uznaje się zająca. Nasz wielkanocny Niemiec na pewno zaopatrzy się w spory zapas czekoladowych zająców (der Osterhase). To właśnie ten przesympatyczny futrzak symbolizuje płodność i zwycięstwo życia nad śmiercią. Dlaczego? Bo jako pierwsze w roku rodzi się jego potomstwo – jest to więc także symbol narodzin i przerwania snu zimowego. W Bizancjum zając był również symbolem Chrystusa.

Niemiecka wielkanocna zabawa w szukanie jajek

Oprócz tego nasz wielkanocny Niemiec zakupi dużą ilość jajek – nie tylko tych czekoladowych. Podobnie jak w Polsce, także i Niemcy malują i ozdabiają jajka (die Ostereier). Jajka to również symbol płodności, który pochodzi jeszcze z przedchrześcijańskich czasów. Jajeczka z czekolady to już nieco młodsza tradycja, podobnie zresztą jak chowanie ich (die Ostereiersuche) w ogrodzie lub mieszkaniu. To zabawa dla dzieci, które w Niedzielę Wielkanocną bawią się w poszukiwaczy malowanych jajek.