Przyimki z dopełniaczem w niemieckim

Przyimki z dopełniaczem w niemieckim – trotz, wegen i aufgrund

Kontynuujemy cykl naszych spotkań, którego główną bohaterką jest gramatyka niemiecka. Zdążyłeś się już z nią oswoić, a Twój zasób wiedzy imponuje, jednak nie wolno spoczywać na laurach, prawda? 🙂 Właśnie dlatego poruszymy dziś kolejne zagadnienie, którym są przyimki z dopełniaczem w niemieckim. Zostań z nami, a dowiesz się, do czego służą te krótkie słowa i jakie miejsce zajmują w poprawnie zbudowanym zdaniu. Zdradzimy Ci też sprawdzony sposób na to, jak rozpoznać przypadek, w którym występuje dany przyimek. Chwyć kubek herbaty i bierzmy się do pracy!

Co to są przyimki?

Przyimki (Präpositionen) to krótkie słowa. W języku niemieckim używa się również określeń Verhältniswörter i Bezugswörter.

Przyimki zazwyczaj odnoszą się do rzeczownika lub zaimka. Przyimka można użyć, aby wyrazić związek między rzeczownikiem lub zaimkiem a czymś innym.

Ich komme zu spät wegen eines Polizeieinsatzes.
Jestem spóźniony z powodu interwencji policji.

Gdzie stoi przyimek?

W zdaniu przyimki nie występują samodzielnie. W większości przypadków przyimki stawia się przed wyrazem, do którego się odnoszą – np. przed rzeczownikiem lub zaimkiem. Przyimki piszemy małą literą i nie możemy ich odmieniać.

Ich komme zu spät wegen eines Polizeieinsatzes.
Jestem spóźniony z powodu interwencji policji.

Przyimek → wegen (z powodu)

Rzeczownik → ein (der) Polizeieinsatz (interwencja policji)

Jakie są rodzaje przyimków?

W języku niemieckim rozróżniamy różne typy przyimków: Przyimki miejsca, czasu, sposobu i przyczyny.

→ przyimki miejsca (miejsce i ruch)

Der Zeuge stand neben dem Auto.
Świadek stał obok samochodu.

→ przyimki czasu (czas trwania lub moment)

Die Polizei kommt in 20 Minuten.
Policja będzie za 20 minut.

→ przyimki modalne (sposób)

Der Polizist kam mit dem Auto.
Policjant przyjechał samochodem.

→ przyimki przyczyny

Ich komme zu spät wegen eines Polizeieinsatzes.
Jestem spóźniony z powodu interwencji policji.

Dzisiaj poznasz przyimki przyczyny. Wskazują na powód lub przyczynę.

Ich komme zu spät wegen eines Polizeieinsatzes.

Jestem spóźniony z powodu interwencji policji.

przyimek przyczyny → wegen (z powodu)

Jak określić, w którym przypadku stoi dany przyimek?

Przyimek decyduje o tym, w jakim przypadku należy umieścić dane słowo. Przyimki przyczyny, które poznajemy dzisiaj – „wegen”, „aufgrund” i „trotz” łączymy z Genitivem.

Przykłady:

Wegen einer Sperrung waren die Polizisten zu langsam. – Z powodu blokady drogi policjanci przyjechali zbyt wolno.
Sie sind trotz der Sperrung weitergefahren. – Pojechali dalej mimo blokady drogi.
Aufgrund des Unfalls schreibt der Polizist einen Strafzettel. – Z powodu wypadku policjant wypisuje mandat.

Jak odmieniamy rzeczowniki w Genitivie?

Spójrz na tabelę z odmianą rzeczowników w Genitivie.

Wskazówka: Genitiv vs. Dativ

Czasami Niemcy używają przyimków „wegen” i „trotz” z Dativem. Z gramatycznego punktu widzenia jest to błąd, ale w niektórych przypadkach „utrwaliło się” tak w języku potocznym. Ten błąd zdarza się również rodzimym użytkownikom języka. W języku potocznym Genitiv pod względem znaczenia jest w dużej mierze utożsamiany z Dativem.

Przykład:

Genitiv: Wir sind wegen des Wetters zu Hause geblieben. – Ze względu na pogodę zostaliśmy w domu.

Dativ: Wir sind wegen dem Wetter zu Hause geblieben. – Ze względu na pogodę zostaliśmy w domu.

Tylko w rodzaju żeńskim ten problem się nie pojawia, ponieważ rodzajnik przyjmuje postać „der” zarówno w Dativie, jak i w Genitivie.

Genitiv: Wegen der Sperrung musste ich langsamer fahren. – Z powodu blokady drogi musiałem jechać wolniej.

Dativ: Wegen der Sperrung musste ich langsamer fahren. – Z powodu blokady drogi musiałem jechać wolniej.

Jakie pytania zadajesz do przyimków przyczyny?

Przyimki przyczyny zawsze odnoszą się do powodu, celu lub przyczyny. Dlatego można o nie pytać za pomocą słów pytających, które pytają o powód:

Warum? – Dlaczego?
Wieso? – Dlaczego?
Aus welchem Grund? – Z jakiego powodu?

Kiedy odpowiadamy na takie pytania, potrzebujemy przyimków przyczyny. Zobacz przykłady:

Warum war die Polizei da? – Dlaczego była tam policja?

Wieso war die Polizei da? – Dlaczego była tam policja?

Aus welchem Grund war die Polizei da? – Z jakiego powodu była tam policja?

Wegen Körperverletzung. – Z powodu uszkodzenia ciała.

Przyimki przyczyny w praktyce

Jako wisienkę na torcie mamy dla Ciebie krótki dialog – w wersji niemieckiej i polskiej. Znajdziesz w nim omawiane dzisiaj przyimki przyczyny. Dialog opowiada o spotkaniu niemieckich przyjaciół. Karla przychodzi spóźniona z powodu interwencji policji.

Tim: Warum bist du zu spät? War es das Unwetter?
Karla: Wegen eines Polizeieinsatzes an der Schumacherstraße.
Lotti: Was war los?
Karla: Aufgrund der Polizisten ist die ganze Autobahn gesperrt.
Tim: Echt? Wieso war die Polizei da?
Karla: Wegen Körperverletzung. Es gab eine Prügelei.
Lotti: Achso.
Karla: Die Zeugen haben aufgrund der Gefahr direkt die Polizei gerufen.
Lotti: Gut so. War jemand verletzt?
Karla: Ja. Ich glaube, es gab auch einen Todesfall. Aber ich habe nur Schreie und Kinderweinen gehört.
Tim: Oh Gott! Trotz der Polizeieinheit vor Ort?
Karla: Ja. Wegen einer anderen gesperrten Straße waren die Polizisten zu langsam.
Tim: Oh nein…

Tim: Dlaczego się spóźniłaś? Czy to przez tę brzydką pogodę?
Karla: Z powodu interwencji policyjnej na Schumacherstraße.
Lotti: Co się stało?
Karla: Przez policjantów cała autostrada jest zamknięta.
Tim: Naprawdę? Dlaczego przyjechała policja?

Karla: Z powodu urazu ciała. Doszło do bójki.

Lotti: Rozumiem.

Karla: Z uwagi na niebezpieczeństwo świadkowie od razu wezwali policję.

Lotti: To dobrze. Czy ktoś został ranny?

Karla: Tak. Wydaje mi się, że była też ofiara śmiertelna. Słyszałam tylko krzyki i płacz dzieci.

Tim: O Boże! Pomimo obecności jednostki policji na miejscu zdarzenia?

Karla: Tak. Z powodu innej zamkniętej drogi policjanci przybyli zbyt wolno.

Tim: O nie…

Przyimki z dopełniaczem w niemieckim – najważniejsze informacje

Robisz postępy! Zapamiętałeś, że przyimków nie odmieniamy i że nie lubią samotności, bo zawsze w zdaniach towarzyszą im inne części mowy. Zaprzyjaźniłeś się z całą wesołą trójką, do której należą: „trotz”, „wegen” i „aufgrund”. Wiesz też, jakie pytania zadawać, gdy chcesz zapytać o przyimki przyczyny. Masz ochotę na więcej? To znakomicie się składa, bo czeka na Ciebie nasz kurs niemieckiego online na poziomie podstawowym. 😉

Zapomnij o nudzie i typowych, schematycznych lekcjach. Program zajęć opracowała nasza lektorka, Justyna, która mieszka w Niemczech i zna ten kraj od podszewki. Dzięki temu masz pewność, że uczysz się żywego języka, który przyda Ci się na co dzień w wielu różnych sytuacjach. Lekcje odbywają się trzy razy w tygodniu, ale śmiało kontaktuj się z nami zawsze, gdy będziesz miał jakieś pytania. Odpowiemy najszybciej, jak się da. 🙂

Dołącz do nas i razem z nami poznawaj niemiecki dla początkujących. Los geht’s!