Niemieckie rzeczowniki złożone

Niemieckie rzeczowniki złożone – jak tworzyć nowe słowa?

Język, którym się posługujemy, nieustannie się zmienia. Niektórych słów przestajemy używać, a inne zapożyczamy z języków obcych. Bardzo często tworzymy też zupełnie nowe wyrażenia i nasi sąsiedzi zza zachodniej granicy robią dokładnie tak samo. 🙂 Znakomitym przykładem są rzeczowniki złożone w niemieckim, czyli Zusammengesetzte Substantive. Za chwilę nauczymy Cię je rozpoznawać i budować. Zdradzimy też, w jaki sposób nadawać im rodzajniki. Szybko się przekonasz, że to naprawdę proste, a gramatyka niemiecka nie będzie sprawiała Ci żadnych kłopotów. Zaczynajmy!

Jak można utworzyć nowe słowo w języku niemieckim?

Język niemiecki jest bardzo zmienny, dlatego z dwóch lub nawet więcej słów możemy utworzyć nowe słowo. Można więc dość łatwo budować nowe wyrażenia. Mówimy wtedy o rzeczownikach złożonych lub słowach złożonych. Pozwala to na wymyślenie wielu nowych słów, a niektóre z tych złożonych wyrazów są mocno zakorzenione w codziennym języku.

Co to są rzeczowniki złożone?

Rzeczowniki złożone (zusammengesetzte Substantive) to rzeczowniki, które składają się z kilku słów. Wyobraź sobie, że słowa to Twoje klocki Lego. Za każdym razem możesz zbudować z klocków nowe słowo (rzeczownik).

W języku niemieckim jest dużo rzeczowników złożonych. Nic dziwnego – są one bardzo przydatne. Zamiast “Packung von Eiern” (opakowanie jaj) można po prostu użyć jednego niemieckiego słowa “Eierpackung”.

• der Mittag + das Essen  → das Mittagessen

południe + jedzenie → obiad (główny posiłek)

• die Milch + der Reis  → der Milchreis

mleko + ryż → ryż na mleku (słodka potrawa z ryżu, który jest powoli gotowany w mleku)

• klein + das Geld → das Kleingeld

mały + pieniądze → drobne (gotówka w postaci monet, które przedstawiają małą wartość)

Jak się tworzy rzeczowniki złożone?

W ten sposób łączysz kilka słów, tworząc rzeczownik:

• pierwszy wyraz (możliwe są różne rodzaje wyrazów) opisuje drugi wyraz – jest to słowo określające,
• drugi wyraz jest wyrazem podstawowym, a więc daje podstawowe znaczenie dla nowego wyrazu.

fertig + das Gericht → das Fertiggericht

gotowy + danie → gotowy posiłek

Pierwsze słowo „gotowy” opisuje drugie słowo „danie”. Jakie danie? Gotowe, czyli gotowy posiłek.

Rzeczowniki złożone z różnymi częściami mowy

Tak jak klocki Lego mają różne kolory, tak samo można budować rzeczowniki z różnych części mowy:

• czasownik („-en” jest pomijane) + rzeczownik

essen + das Zimmer → das Esszimmer

jeść + pokój = jadalnia (pomieszczenie, w którym się je)

• przymiotnik + rzeczownik

kühl + der Schrank → der Kühlschrank

chłodny + szafa = lodówka (urządzenie elektryczne, które chłodzi żywność)

Jaki rodzajnik otrzymuje rzeczownik złożony?

Rzeczownik złożony przyjmuje rodzajnik od ostatniego wyrazu. Jeśli rzeczownik złożony składa się z dwóch rzeczowników, które nie są tego samego rodzaju, nowo utworzony wyraz przyjmuje rodzajnik drugiego rzeczownika. Zasadę tę można zastosować również do rzeczowników złożonych z trzech lub więcej rzeczowników.

der Essig + die Gurke → die Essiggurke

ocet + ogórek → korniszon

der Abend + das Essen → das Abendessen

wieczór + jedzenie → kolacja

das Leben + das Mittel + der Preis → der Lebensmittelpreis

życie + środek + cena → cena żywności

Międzyrostek w rzeczownikach złożonych

Jak widzisz na przykładach, możesz po prostu połączyć większość słów w rzeczowniki złożone, nie zmieniając niczego. W wyjątkowych przypadkach należy jednak wstawić między słowa tzw. międzyrostki: -e, -(e)s, -(e)n lub -er.

das Meer + die Früchte = die Meeresfrüchte

morze + owoce = owoce morza

die Kasse + der Zettel = der Kassenzettel

kasa + kartka = paragon

das Ei + die Packung = die Eierpackung

jajko + opakowanie = opakowanie jajek

Myślnik

Myślnika używaj tylko wtedy, gdy chcesz:

• podkreślić jakiś element: w Home-Office (home-office) pierwszy element jest uwydatniony wyraźniej niż w Homeoffice.
• słowo jest łatwiejsze do odczytania: Punkte-Karte (karta na punkty) jest łatwiejsze do odczytania niż Punktekarte.
• po sobie następują trzy identyczne litery: Kaffee-Ersatz (substytut kawy) jest czytelniejsze niż Kaffeeersatz.
• należy unikać dwuznaczności: Das Druck-Erzeugnis (= produkt z drukarni) czy Drucker-Zeugnis (= świadectwo drukarza)?

Niemieckie rzeczowniki złożone w życiu codziennym

Dobra robota! Niemieckie rzeczowniki złożone tworzysz już jak prawdziwy profesjonalista i wykorzystujesz do tego zarówno czasowniki, jak i przymiotniki. Wiesz też, że przyjmują one rodzajnik od ostatniego wyrazu. Jesteśmy pod wrażeniem i dostrzegliśmy w Tobie potencjał, dlatego serdecznie zapraszamy na nasz kurs niemieckiego online na poziomie podstawowym. Wrócimy tam do tego zagadnienia podczas omawiania słownictwa dotyczącego wizyty w supermarkecie.

Uważamy, że stosowanie kilku różnych metod nauki przynosi najlepsze efekty. Właśnie dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie zeszyty ćwiczeń pełne ciekawych i rozwijających zadań, prostą w obsłudze aplikację na smartfona i autorskie materiały, które zawierają wyłącznie to, co jest Ci potrzebne. Dodajmy do tego miłą atmosferę na zajęciach, a otrzymamy sprawdzony przepis na sukces i na to, byś poznał niemiecki dla początkujących od podszewki. 🙂 Widzimy się już wkrótce? Los geht’s!