Tworząc nasze wypowiedzi, korzystamy z kilku czasów: przeszłego, teraźniejszego oraz przyszłego. To naturalne, w końcu życie to nie tylko to, co dzieje się tu i teraz. Dziś weźmiemy na tapet niemiecki czas przeszły Perfekt, który jest bardzo często używany przez Niemców. Potwierdzi to nasza lektorka, Justyna, która mieszka w tym kraju i regularnie z nimi rozmawia. To przy jego pomocy opisujemy wydarzenia, które miały już miejsce i dzielimy się swoimi wspomnieniami z innymi ludźmi. Zaraz przybliżymy Ci niemiecki dla początkujących. Wyjaśnimy, z czego składa się czas Perfekt, kiedy go stosować oraz jak tworzyć w nim zdania. Gotowy?
Chcesz opowiedzieć koledze o swoim ostatnim urlopowym wyjeździe. Jakiego czasu potrzebujesz, by stworzyć taki opis? Potrzebujesz czasu przeszłego. Jedną z form czasu przeszłego, której używamy w języku niemieckim, jest czas przeszły Perfekt. W języku mówionym, kiedy opowiadasz o minionych wydarzeniach, prawie zawsze używasz czasu Perfekt. W niemieckim istnieje jednak jeszcze inny czas przeszły – Präteritum. Nie jest on tak często używany w życiu codziennym. Więcej na ten temat dowiesz się nieco później.
Jeśli chcesz mówić o doświadczeniach, które miały miejsce niedawno, potrzebujesz Perfektu. Zazwyczaj takie wydarzenia wywierają wpływ aż do chwili obecnej. Zerknij na poniższy przykład: pierwsze zdanie zapisaliśmy w czasie przeszłym Perfekt, natomiast drugie zdanie (w czasie teraźniejszym) pokazuje nam, jaki wpływ wywarło opisane przez nas wydarzenie.
Jeśli chcesz utworzyć czas przeszły Perfekt, potrzebujesz dwóch elementów: formy Partizip Perfekt (zwanej również Partizip II) i czasownika posiłkowego.
Partizip II jest formą czasownika, np. „gemacht” lub „geflogen”. Partizip II można użyć do opisania przeszłych, zakończonych czynności.
W tym czasie potrzebne są czasowniki posiłkowe „sein” i „haben”. Nazywamy je czasownikami posiłkowymi, ponieważ pomagają czasownikowi w wyrażeniu czasu przeszłego Perfekt. Nie mają one znaczenia same w sobie, pełnią jedynie funkcję gramatyczną.
„Sein” i „haben” są dostosowane w swojej formie do osoby i liczby czasownika.
Zdania w czasie Perfekt tworzysz w następujący sposób:
Czasownik posiłkowy (“haben” lub ”sein”) + Partizip II (na końcu zdania)
To, czy użyjesz czasownika posiłkowego „haben” czy „sein” podczas tworzenia czasu przeszłego Perfekt, zależy od czasownika, od którego tworzony jest Partizip II. Czasowniki, które dotyczą ruchu lub zmiany stanu, powinny być tworzone z czasownikiem posiłkowym „sein”. Wszystkie inne czasowniki tworzą czas przeszły Perfekt z „haben”.
Które czasowniki wymagają użycia czasownika „sein”?
Przykład: gehen (chodzić), kommen (przychodzić), fahren (jechać), fliegen (latać), schwimmen (pływać), reisen (podróżować)
Przykład: aufwachen (budzić się), einschlafen (zasypiać), gebären (rodzić (się)), sterben (umierać)
Czasownik sein (być):
Czasownik bleiben (pozostać):
Partizip II czasowników słabych tworzymy za pomocą przedrostka „ge-„, rdzenia czasownika i końcówki „-t”.
Przedrostek „ge-” + rdzeń czasownika + końcówka „-t”.
Przykład: ge + machen + -t → gemacht
Jeżeli rdzeń czasownika kończy się na „d” lub „t”, do rdzenia czasownika dodawane jest „-et”.
Przedrostek „ge-” + rdzeń czasownika + końcówka „-et”.
Przykład: ge + arbeiten + -et → gearbeitet
W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych, „ge” stoi pomiędzy przedrostkiem czasownika a rdzeniem czasownika.
W przeciwieństwie do czasowników regularnych, czasowniki mocne tworzą swoje formy nieregularnie. Zasada tworzenia Partizip Perfekt czasownika mocnego jest następująca: „ge-” + rdzeń czasownika + „-en”.
Przykład: „ge-” + sprechen + „-en” → gesprochen (w tym przypadku “e” w środku czasownika zamieniło się na “o”)
Zerknij na kolejne przykłady czasowników:
Jak to często bywa, istnieją wyjątki od reguły. Nauczysz się ich z czasem.
W pytaniach czasownik posiłkowy znajduje się na początku zdania, a Partizip II na końcu.
W codziennych rozmowach będziesz używał głównie czasu przeszłego Perfekt. Jest jednak jeden wyjątek od tej zasady.
Jeżeli mówisz o ostatnich doświadczeniach i potrzebujesz przy tym czasowników „sein” i „haben”, to najlepiej użyj czasu przeszłego Präteritum zamiast Perfekt. Tak samo robimy z czasownikami modalnymi czy czasownikiem “geben” w znaczeniu “być” – es gibt. Brzmi to bardziej naturalnie i tak właśnie mówią Niemcy.
Pierwszy krok za nami. Wiesz już, czym charakteryzuje się czas przeszły Perfekt. Niemiecki nie jest taki skomplikowany, gdy uczysz się go na przykładach z życia wziętych, prawda? Potrafisz wymienić czasowniki posiłkowe, wiesz też, kiedy używać „haben”, a kiedy „sein”. Zdobytą wiedzę pogłębisz, zapisując się na nasz kurs niemieckiego online, gdzie poruszymy to zagadnienie korzystając ze słówek dotyczących urlopu. Przez trzy dni w tygodniu będziesz uczestniczyć w zajęciach, które łączą teorię, praktykę i nowoczesne podejście do nauki. Gdy dobrze poznasz czas przeszły Perfekt w niemieckim, zdania i dłuższe wypowiedzi zbudujesz bez problemu. Z chęcią powitamy Cię w naszym gronie. Przekonasz się, że gramatyka niemiecka, która wzbudza lęk, to już przeszłość. 🙂 Los geht’s!
Zaczynasz swoją przygodę z niemieckim? Mamy coś dla Ciebie! Zapisz się do naszego newslettera, a co tydzień otrzymasz 10 nowych fiszek w aplikacji – całkowicie za darmo! 📱 W sumie czeka na Ciebie 450 słówek, które wprowadzą Cię w świat języka niemieckiego krok po kroku. Każdy tydzień to nowe słownictwo i praktyczne wskazówki, które pomogą Ci uczyć się regularnie i z motywacją. Nie zwlekaj – dołącz do nas już dziś!
Zapisując się do newslettera, wyrażasz zgodę na otrzymywanie informacji o nowościach, promocjach, produktach i usługach Szkoły języka niemieckiego Los geht’s! Administratorem Twoich danych osobowych będzie Los geht’s! UG z siedzibą w Heßstr. 61, 80978 Monachium, Niemcy. Twoje dane będą przetwarzane do celów związanych z wysyłką newslettera.
© 2018-2024 Los geht's! UG
Wszelkie prawa zastrzeżone.